قرائت داعشی از اسلام

دیشب کلیپی را در مورد رفتار های خشن گروه داعش با ایزدی ها می دیدم گزارش گر برنامه با بعضی از دختران خرد سال و جوان که به اسارت گرفته شده و مورد تجاوز جنسی واقع شده بودند صحبت می کرد با خودم می اندیشیدم چنانچه به هر دلیل این جنگ و درگیری بجای نیرو های اقلیت مسلمانی که به عنوان تندرو وهابی و سلفی و غیره که می توان در مقام توجیه بین رفتار آنها و اعتقاد عموم مسلمانان قائل به تفکیک شد بین مسلمانان سنتی ( اعم از شیعه و سنی ) و ایزدی ها اتفاق می افتاد ایا هیچ فقیهی با توجه به متون و مبانی کلامی و فقهی مورد قبول حوزه ها و مدارس علمیه چه در بین اهل سنت و چه تشیع شهامت و منطق مخالفت با چنین رفتاری را داشت ؟!

ایا وقت آن نرسیده عالمان دلسوز مذاهب چاره ای بیاندیشند و با اجتهاد در اصول اجازه ندهند تا بقای اصل اسلام فدای اجرای متونی شود که در هر حال قابل تفسیر و تاویل است ؟!

صرفنظر از آمار و نظر سنجی ها شواهد و قرائن هم گواهی می دهد امار اتئیست ها در کشورهای اسلامی افزایش غیر قابل انتظاری داشته و همچنان رو به تزاید است .

شورای نگهبان ناظر استصوابی

شورای نگهبان ناظر استصوابی

قانون مدنی ایران در سال 1307 یعنی 93 سال پیش از این به تصویب مجلس شورای ملی رسید و جالب اینکه برغم اشتیاق فراوان انقلابیون 57 برای تغییر بنیادین قوانین و مقررات و انطباق آنها با احکام شرع در این چهل و اندی سال این قانون بجهت مبانی محکم فقهی و ارتباط وثیق آن با فقه امامیه کمترین تغییرات را داشته و حتا در همان موارد جزئی نیز به جرات می توان ادعا کرد که تغییرات انجام شده مصداق آن ضرب المثل قدیمی بوده که گفته اند " اومد ابروشو درست کنه، زد چشمشم کور کرد " علی ایحال غرض بیان شمه ای از جایگاه قانون مدنی در نظام حقوقی این مملکت و فقه خصوصا فقه امامیه بود .

در این قانون در دو مورد بحث نظارت مطرح است :

1-نظارت بر اقدامات متولی در اموال موقوفه موضوع ماده 78 قانون مدنی که بیان می کند :

واقف می تواند برمتولی ناظر قرار دهد که اعمال متولی به تصویب یا اطلاع او باشد

2 - نظارت در اجرای وصیت توسط وصی موضوع ماده 857 قانون مدنی مبنی بر اینکه :

موصی می تواندیک نفررابرای نظارت درعملیات وصی معین نماید. حدوداختیارات

ناظربه طریقی خواهدبودکه موصی مقررداشته است یا ازقرائن معلوم شود.

نظارت استصوابی شورای نگهبان بر انتخابات مصداق هیچکدام از موارد نظارت که در فقه و به تبع آن قانون مدنی آمده نیست و تنها گرته برداری و به تعبیر دیگر استفاده ابزاری از اصطلاحات فقهی برای مقاصد سیاسی است.

پسر چون دختر نیست

برای یکی از دوستان قرانی خودم به مناسبت روز مرد پیام تبریک فرستادم این دوست عزیز در پاسخ بنده نوشت :

وَ لَیْسَ الذَّکَرُ کاَلْأُنثىَ (1)/ و پسر چون دختر نیست.

خب عزیز دل معلومه که پسر چون دختر نیست اما اینکه این تفاوت به معنای برتری جنس مرد نسبت به جنس زن باشه از کجای ایه فهمیده می شه جقیقت اینه که همانطور که جنس مرد سبب برتری او نسبت به جنس زن نیست و عکسش هم صادقه اصولا ایه در مقام بیان برتری مرد و یا زن نسبت به دیگری نیست.

تصور مادر مریم این بود چون فرزندی که نذر معبد کرده پسر نیست و دختر است ( و لیس الذکر کالانثی ) بنا او برای خدمت در معبد توانایی و کارآمدی لازم را ندارند همین.

بنا بر منطق فهم از اینکه مولد مریم دحتر است و پسر نیست (دانش)ابدا برتری جنس پسر بر جنس دختر (ارزش)نتیجه نمی شود و در حقیقت نوعی از مغلطه است.

پ.ن

1) فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّی وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَیْسَ الذَّکَرُ کَالْأُنْثَى وَإِنِّی سَمَّیْتُهَا مَرْیَمَ وَإِنِّی أُعِیذُهَا بِکَ وَذُرِّیَّتَهَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ (ایه 36 سوره ال عمران)

ترجمه :

پس چون فرزندش را بزاد گفت پروردگارا من دختر زاده‏ ام و خدا به آنچه او زایید داناتر بود و پسر چون دختر نیست و من نامش را مریم نهادم و او و فرزندانش را از شیطان رانده‏ شده به تو پناه مى‏ دهم

"الذین امنوا "چه کسانی هستند ؟

بحث از مخاطبان قران از مباحث بسیار غریب و در عین حال مهم قرآنی است که به دلایلی بسیار کم در مورد آن گفتگو شده و می شود .

نحوه موضع گیری در باره این موضوع می تواند اساس اندیشه های دینی ما را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی قرآن کسانی را با عبارت یا ایها الذین آمنوا مورد خطاب قرار می دهد منظورش چه کسانی هستند ؟

آیا همانگونه که علماء و مخصوصا آن عده که اینگونه خطابها را بنحو قضیه حقیقیه معنا مى کنند، خطابهاى قرآن کریم مخصوص بمردم یک عصر نیست ، و تنها متوجه حاضران در عصر رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم نمیباشد، بلکه همه را تا روز قیامت به یک جور شامل مى شود؟

واقعیت چنین است که بسیاری از اصولیون با این نظریه مخالفند و معتقدند خطاب هلی قران نمی تواند شامل غایبین و آیندگان باشد به این معنا که به عنوان مثال وقتی من با شما گفتگو می کنم مخاطب من یقینا شما هستید و بیانات من متوجه کسانی که در بین من و شما حاضر نیستند و به دلیل اولویت شامل کسانی که در حال حاضر هم عصر ما نیستند و فعلا معدوم می باشند نمی شود از این نظریه فقهای بزرگی مانند میرزای قمی و دیگران دفاع می کنند.

چند روز قبل به مناسبتی در تفسیر المیزان جستجو می کردم متوجه شدم مرحوم علامه بحثی هم در این مورد مطرح نمودند که به نظرم کاملا موید آن چیزی است که عرض شد منتهی از لسان یک مفسر بزرگ و از منظر قرآن کریم خلاصه فرمایش ایشان چنین است که :

... بنا بر آنچه گذشت ، خطاب به (الذین آمنوا) مختص به عده خاصى شد، یعنى آن عده از مسلمانان که در زمان رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم بودند،

پ.ن

1- مشروح استدلال قرآنی مرحوم علامه طباطبایی را می توانید در ذیل تفسیر ایه 105 سوره بقره ببینید.

2- به نظر می رسد همانطور که بعض فقها تصریح کرده اند علت عدم التزام بسیاری از علما به این اصل بدیهی اصولی و همچنین قرانی ترس از تعظیل شدن تکالیف شرعی است .

ادب آداب دارد

وَإِنْ قِیلَ لَکُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا (و اگر به شما گویند: برگردید، پس برگردید }

این نکته و امثال این که شاید به ظاهر کوچک به نظر برسند بسیار با اهمیت اند مثلا انجا که بطور ناخوانده و بدون خبر به منزل دیگری می رویم به صاحب خانه هم این حق را بدهیم که ما را نپذیرد و اگر نپذیرفت ما نیز بدون کمترین ناخشنودی و در کمال صمیمیت محل را ترک کنیم .

پ.ن

سوره نور / ایه 28

معنای حروف مقطعه

 

29 سوره قرآن بجای کلمه با حرف شروع شده است مانند الم در سوره بقره‌، آل‌عمران‌، عنکبوت‌، روم‌، لقمان‌ و سجده‌ درباره معنای این حروف اقوالی مختلفی گفته شده از جمله اینکه :

1- این حروف رموزی بین خدا و پیغمبر است (نظر علامه طباطبایی و بسیاری از مفسران)

2- وقتی پیامبر می خواست ایات قران را برای مردم بخواند سر و صدا و هیاهو می کردند و حضرت برای اینکه آنها را ساکت کند این حروف عجیب و غریب را می خواند .

3- اینها اسامی سوره هایی هستند که در ابتدای آن سوره ها آمده است .

4 - خداوند با آوردن این حروف در ابتدای بعضی از سوره ها می خواهد بفهماند که این قران با همه عظمت ان که شما نمی توانید مانند آن و یا یک سوره از آن را بیاورید با همین حروفی ساخته شده که با آنها تکلم می کنید.

5 - بعضی دیگر هم گفته اند که این حروف به نام های خداوند اشاره می کند مثلا الف به الله لام به لطیف و میم به مجید و ...

6- بعضی هم عقیده دارند منظور از این حروف قسم به اسامی خداوند است مانند اینکه الم سوگند است به الله و لطیف و مجید

اغلب این اقوال صحیح نیست :

الف - این حروف رمز نمی تواند باشد همچنانکه سایر ایات قران سخنان درگوشی خدا و رسولش نیست و کلا این کتاب برای هدایت مردم است.

ب - اینکه پیامبر برای ساکت کردن مردم از این حروف استفاده کرده باشند هم سخن غریبی است زیرا اولا خود این حروف جزء قران است و کلام شخص پیامبر نیست ثانیا اگر این حروف برای مردم نامفهوم بود یقینا بیشتر جار و چنجال می کردند و همین ها را برای نسبت دادن جنون و ساحر بودن پیامبر بهانه می کردند

ج - این الفاظ نام سوره ها هم نیستند زیرا می بینیم بعضی از ترکیبات این حروف در چند سوره بکار رفته پس اگر منظور نامگذاری این سوره ها بود نباید از این الفاظ بطور مشترک در نامیدن چند سوره استفاده شود .

د -اینکه خداوند با آوردن این الفاظ بخواهد به مردم بفهماند که این قران با همین الفاظی که مردم عادی برای تکلم از آنها استفاده می کنید نازل شده هم قانع کننده نیست و علی القاعده مردم می دانستند که قران به زبان عربی است و نیازی به بکار بردن این حروف نبود.

ه - به نظر می رسد قول پنجم و ششم بیش از همه اقوال به صواب نزدیک تر است یعنی اینکه این حروف هم به اسامی خداوند اشاره دارد و هم قسم است همچنانکه مسلمانان صدر اسلام همین معانی را درک می کردند

پ.ن

در جزء اول تفسیر طبری آمده است : راوی می گوید از سدی پرسیدم از معنای حم و طسم و الم گفت آنها اسماء اعظم خدا هستند و از ابن عباس روایت شده که آن سوگند است که خداوند به آن قسم یاد می کند ( از عکرمه روایت شده که الم سوگند است ) طبری در تفسیر خود می گوید اگر معنای این حروف در عصر بعثت آشکار نبود از معنای آشکار بودن ایات قران که خداوند در چند محل از قران اشاره فرموده خارج می شد و همین موضوع می توانست سبب طعن دشمنان واقع شود

در نگارش این متن از تفسیر آیات مشکله تالیف حاج یوسف شعار استفاده شده است.

تفاوت دعا و ورد خواندن

بسیاری از چیزی ها که از نظر جامعه مذهبی دعا گفته می شود در حقیقت دعا نیست تنها صورت دعا را دارد واقعا دعا نیست نگاه کنید به ایه " اذا سئلک عبادی... اجیب دعوه داع اذا دعان" یعنی خداوند دعای بنده را وقتی دعا می کند اجابت می کند خب معلوم است دعا کننده همان کسی است که دعا می کند اما اینطور نیست , همیشه دعا کننده دعا نمی کند , گاهی دعای او ورد خواندن است نمی فهمد چه چیزی می خواهد گاهی از آثار آنچه می خواهد خبر ندارد و نفع و ضررش را متوجه نمی شود و گاه اصلن نمی فهمد چه می گوید مثل اینکه کتاب دعا را باز کرده و تند تند از روی کتاب مفاتیح دعای فلان دعای فلان و ....را می خواند اما چون زبان ان را نمی داند خودش هم نمی فهمد چه درخواستی دارد قران می گوید خداوند وقتی دعای دعا کننده را اجابت می کند که دعا کننده واقعا دعا کند مانند اینکه کسی بگوید عالم را در صورتیکه عالم باشد احترام کن خب معلوم است که منظور گوینده این است که شرط احترام به عالم این است که حقیقتا آن فرد عالم باشد و ...

باز هم در مورد دعا

 

از اینکه می فرماید ...اُجیبُ دعوه الداعِ ادا دعانِ ... فهمیده می شود اجابت دعا قطعی است و رد خور ندارد البته اگر دعا حقیقتا دعا باشد بنا بر این دعا در دوصورت زیر که واقعا دعا دعا نیست خواسته اجابت نمی شود :

1- دعا واقعی نباشد یعنی خواسته شخص دعا کننده مبتنی بر جهل باشد مانند کسی که برای سلامتی بیماری دعا می کند به این اعتبار که فکر می کند مردنی نیست یعنی اگر می دانست او مردنی است برای سلامتی او دعا نمی کرد انبیاء چون این امکان را در دعا ی خودشان منتفی نمی دانند دعای آنها مرده را زنده و کور مادر زاد را بینا می کند .

2- دعا واقعی است اما در دعا خدا را نمی خواند یعنی در دلش همه امید او به اسباب و مسببات و امور عادی است بنا بر این چون فقط خدا را نمی خواند و اسباب و مسببات را هم شریک خدا قرار داده در این صورت هم تضمین ایه شامل این دعا نمی شود .

پ.ن

با استفاده از تفسیر المیزان

حفظ نظام اوجب واجبات

 

در ادامه بحث های قرآنی یاد  کلیپی از آقای قرائتی افتادم که همان موقع من را شگفت زده کرد ظاهرا افاضات ایشان در جلسه درس خارج آیه الله خامنه ای بود ا
آقای قرائتی در  مورد اینکه حفظ نظام از نماز هم واجب تره  به آیه 11 سوره جمعه استناد کرد و این  که چون  خداوند در این آیه فرموده" ترکوک " یعنی تورا ترک می کنند  و نفرمود و ترکوا الصلاه ( نماز را ترک می کنند)پس معلوم می شود که پیغمبر از نماز اهمیتش بیشتر بوده و در نتیجه "حفظ  نظام" اهمیتش از نماز هم واجب تره !"
تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل 

پ. ن
وَإِذَا رَأَوْاْ تِجَٰرَةً أَوْ لَهْوًا ٱنفَضُّوٓاْ إِلَیْهَا وَتَرَکُوکَ قَآئِمًا ۚ قُلْ مَا عِندَ ٱللَّهِ خَیْرٌ مِّنَ ٱللَّهْوِ وَمِنَ ٱلتِّجَٰرَةِ ۚ وَٱللَّهُ خَیْرُ ٱلرَّٰزِقِینَ" 
ترجمه : و این مردم چون تجارتی یا لهو و بازیچه‌ای ببینند بدان شتابند و تو را در نماز تنها گذارند؛ بگو که آنچه نزد خداست بسیار برای شما از لهو و لعب و تجارت بهتر است و خدا بهترین روزی‌دهنده است

نکته های قرانی 2 (دوازدهم ماه رمضان)

 

ابدی بودن شریعت
پیش فرض های غلط موجب انتظارات غیر معقول از قرآن است ابدی بودن احکام اسلامی یکی از آنهاست ابدی بودن یعنی چه ؟
اگر منظور این باشد که به همه احکامی که در قرآن وسنت آمده عینا عمل شود این برداشت یقینا معقول نیست همچنانکه بجز گروههای تندرویی مانند داعش و القاعده و...که از طرف جمهور مسلمانان مورد اتهام هستند و تقریبا به اضمحلال رفته اند امروز هیچ مسلمانی با خواندن "قاقتلوا المشرکین " در قرآن به فکر تهیه سلاح و کشتن کسانی که مشرک می داند نمی افتد .
در همین جمهوری اسلامی که اصلی ترین آرمانش اجرای احکام دینی است هر سال بخشنامه ای از طرف قوه قضائیه صادر و مبلغی به عنوان دیه به دادگاهها ابلاغ می شود که هیچ ربطی به قیمت شتر و گاو و گوسفند و ...که در قانون مجازات به عنوان دیه آمده است ندارد هر چند همچنان در همه قوانین و مقررات جزایی و کیفری که تصویب می شود همین اقلام یعنی شتر و گاو و گوسفند و...تکرار می شود .
ما باید بین مفهوم و مصداق در قران قائل به تفکیک شویم اصولا لازم است آیات در مراکز علمی و تحقیقاتی دینی و حوزه های علمیه از این حیث بررسی شود و ایاتی که مبین مفهوم هستند از ایات مصداقی تفکیک شوند مثلا اگر در آیه 60 سوره انفال آمده :
وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ
معلوم شود ابتدای آیه که از مسلمانان خواسته شده توان نظامی خود را بالا ببرند تا موجب هراس دشمن و عامل بازدارندگی آنها به حمله علیه آنها شود "مفهوم آیه " و انجا که صحبت از فراهم کردن اسبان ورزیده " مصداق" حکم است و مصادیق برخلاف مفهوم که همیشه ثابت است به مرور زمان تغییر می کند و سیال است

بنابر این همچنانکه در حال حاضر در عمل مسلمانان در مواردی بین مفهوم و مصداق تفاوت می گذارند و برغم توصیه قرآن به تربیت اسبان ورزیده کارخانه های تسلیحاتی دایر و باتمام توان به ساخت و تولید اسلحه و مهمات نظامی روز می پردازند لازمه است تا با یک کار پژوهشی و علمی دفیق نسبت به این تفکیک همه ایات الاحکام از حیث مفهوم و موضوع اقدام و با عدم جمود و تنگ نظری و دگم اندیشی در مورد مصداق ها با توجه به مفهوم ایات الاحکام , قوانین و مقرراتی متناسب با شرایط و اوضاع و احوال امروز مردم وضع شود .