"الذین امنوا "چه کسانی هستند ؟

بحث از مخاطبان قران از مباحث بسیار غریب و در عین حال مهم قرآنی است که به دلایلی بسیار کم در مورد آن گفتگو شده و می شود .

نحوه موضع گیری در باره این موضوع می تواند اساس اندیشه های دینی ما را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی قرآن کسانی را با عبارت یا ایها الذین آمنوا مورد خطاب قرار می دهد منظورش چه کسانی هستند ؟

آیا همانگونه که علماء و مخصوصا آن عده که اینگونه خطابها را بنحو قضیه حقیقیه معنا مى کنند، خطابهاى قرآن کریم مخصوص بمردم یک عصر نیست ، و تنها متوجه حاضران در عصر رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم نمیباشد، بلکه همه را تا روز قیامت به یک جور شامل مى شود؟

واقعیت چنین است که بسیاری از اصولیون با این نظریه مخالفند و معتقدند خطاب هلی قران نمی تواند شامل غایبین و آیندگان باشد به این معنا که به عنوان مثال وقتی من با شما گفتگو می کنم مخاطب من یقینا شما هستید و بیانات من متوجه کسانی که در بین من و شما حاضر نیستند و به دلیل اولویت شامل کسانی که در حال حاضر هم عصر ما نیستند و فعلا معدوم می باشند نمی شود از این نظریه فقهای بزرگی مانند میرزای قمی و دیگران دفاع می کنند.

چند روز قبل به مناسبتی در تفسیر المیزان جستجو می کردم متوجه شدم مرحوم علامه بحثی هم در این مورد مطرح نمودند که به نظرم کاملا موید آن چیزی است که عرض شد منتهی از لسان یک مفسر بزرگ و از منظر قرآن کریم خلاصه فرمایش ایشان چنین است که :

... بنا بر آنچه گذشت ، خطاب به (الذین آمنوا) مختص به عده خاصى شد، یعنى آن عده از مسلمانان که در زمان رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم بودند،

پ.ن

1- مشروح استدلال قرآنی مرحوم علامه طباطبایی را می توانید در ذیل تفسیر ایه 105 سوره بقره ببینید.

2- به نظر می رسد همانطور که بعض فقها تصریح کرده اند علت عدم التزام بسیاری از علما به این اصل بدیهی اصولی و همچنین قرانی ترس از تعظیل شدن تکالیف شرعی است .