مجمع تشخیص مصلحت و اصل چهارم قانون اساسی

مطابق اصل چهارم قانون اساسی :کلیه قوانین و مقررات مدنی ، جزائی ، مالی ، اقتصادی ،اداری ، فرهنگی ، نظامی ، سیاسی و غیر اینها باید براساس موازین اسلامی باشد. این اصل بر "اطلاق" یا "عموم" همه اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات دیگر "حاکم" است و تشخیص این امر برعهده فقهای شورای نگهبان است .و در اصل نود و ششم آمده است :

تشخیص عدم مغایرت مصوبات مجلس شورای اسلامی با احکام اسلام با اکثریت فقهای شورای نگهبان و تشخیص عدم تعارض آنها با قانون اساسی بر عهده اکثریت همه اعضای شورای نگهبان است .و برابر اصل اصل یکصد و دوازدهم :مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تشخیص مصلحت در مواردی که مصوبه مجلس شورای اسلامی راشورای نگهبان خلاف موازین شرع و یا قانون اساسی بداند و مجلس با در نظر گرفتن مصلحت نظام نظر شورای نگهبان را تأمین نکند و ....تشکیل می شود.بناءً با توجه به اصل چهارم قانون اساسی و مفهوم مصطلحات اصولی به شرح :
1- اطلاق
2- عموم
3- حکومت
در این اصل و ضرورت عدم مغایرت کلیه مصوبات مجلس با شرع و صلاحیت انحصاری شورای نگهبان در این خصوص آیا نمی توان مدعی عدم صلاحیت مجمع و مشروعیت تصمیمات آن در داوری بین مصوبات مجلس و شورای نگهبان گردید؟

طرفداران تئوری رویاهای رسولانه پیامبر(ص) پاسخ بدهند

1-سلمنا پیامبر نه رسول و ابلاغ کننده آیات قرآن بلکه راوی آن چیزی است که در خواب می بیند و می شنود.
2-او در عالم رویا شنیده است که از تاویل آیات متشابه قران احدی آگاهی ندارد "و لا یعلم تاویله الا الله " ( سوره ال عمران / ایه 7 )
3- شما به عنوان کسی که ملتزم به تئوری رویاهای رسولانه پیامبر(ص) می باشید چه پاسخی به کسی که تاویل این ایه را مورد پرسش قرار می دهد خواهید داد؟
الف - تایید گزاره قرانی بالا مبنی بر غیر قابل تاویل بودن آیات متشابه = عدول از تئوری جناب دکتر سروش است
ب - انکار گزاره فوق و ادعای اینکه ( لایعلم تاویله الا الله = یعلم تاویله مع الله غیره = تناقض

ارمغان تئوری رویاهای رسولانه

مخلص کلام , تئوری جناب دکتر سروش و رویاهای رسولانه به نظر بنده هیچ گره ناگشوده ای را از قرآن نگشوده و نمی تواند بگشاید.
مضافا اینکه صرف ادعای بلا دلیل ایشان در نحوه کشف حقایق از طریق خواب و رویا کیفیت تحصیل آن در ایمان و عمل مومنین بی تاثیر است.
با این وجود وقتی این تئوری در ماهیت تلقی مومنان در آنچه را که پیامبر دریافت می نماید پا فرا تر می نهد وماهیت وحی را نیز از جنس خواب و رویا توصیف می کند نتیجه عملی این این تئوری بجز خلع ید ازعالمان دین در حوزه های مختلف تفسیر و کلام و فقه و عرفان و ...و سپردن قران به خوابگذاران و معبران و اهل تاویل نخواهد بود.

باز هم تئوری رویای رسولانه

ر آخرین مطلبی که نوشتم نکاتی را در 9 بند در مورد قسمت نخست مناظره اقای دکتر عبدالکریم سروش و اقای مهندس عبدالعلی بازرگان که از شبکه بی بی سی فارسی برنامه پرگار پخش شد خدمت دوستان به اشتراک گذاشتم. محدودیتی های فیسبوک مانع از طرح مباحث به نحو تفصیل است . بنابر این چاره ای به نظر نمی رسد مگر تقطیع موضوع و اگراندیگسمان نکات ریز اما در عین حال با اهمیت که ممکن است در لا بلای مطالب مفصل مغفول بماند .
لذا سعی می کنم در این نوشتار بقدر بضاعت مزجات به نکات دیگری از فرمایشات ایشان بپردازم همانطور که گفته شد به باور دکتر سروش تئوری رویاهای رسولانه راه حلی است برای معضلات و تناقضاتی که در قران وجود دارد .
جناب دکتر سروش یکی از این معضلات را اینگونه تشریح می کند : "...ما نمونه هایی در قرآن داریم که کاملا معلوم است که کلام پیامبر است یعنی یک کسی دعا می کند همه دعا هایی که در قران هست این طوری است خدا دعا نمی کند ... رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلإِیمَانِ أَنْ آمِنُواْ بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَارِ / پروردگارا ما شنیدیم که دعوتگرى به ایمان فرا مىخواند که به پروردگار خود ایمان آورید پس ایمان آوردیم پروردگارا گناهان ما را بیامرز و بدیهاى ما را بزداى و ما را در زمره نیکان بمیران / سوره ال عمران آیه 193 ... این ها همه تحت نظریه من "تئوری قران , رویای رسولانه" بخوبی جا می گیرد ..." الجواب - بنده بدون اینکه قصد نیت خوانی در مورد ایشان را داشته باشم و مدعی شوم که جناب دکتر سروش با توجه به اشراف نسبت به قران برای اثبات مدعای خود عالما عامدا با بریدن و قیچی کردن یک آیه از موضع خود قصد به کرسی نشاندن تئوری خود را دارد این احتمال را نیز منتفی نمی دانم که ایشان شدیدا نسبت به این نظریه دچار شیفتگی است و دور از ذهن نیست که برای اثبات نظریه خود در استناد به ایات قران با گشاده دستی و تساهل و تسامح برخورد می نماید و چه بسا همینکه ظاهر ایه ای کمترین نزدیکی را با پیش فرض یاد شده یعنی انتساب ایات به شخص پیامبر داشت از آن سود می جوید.
برای اثبات این مدعا بنده مخاطبین محترم را تنها به خواندن یک ایه قبل و دو ایه بعد از همان ایه و سوره از قران دعوت می کنم که بر خلاف استدلال جناب دکتر سروش صراحتا از کسانی که این دعا را در حال قیام و قعود می خوانند و اینکه خداوند دعای ایشان را اجابت می کند سخن می گوید : ...الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلًا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ / پروردگارا هر که را تو در آتش درآورى یقینا رسوایش کرده اى و براى ستمکاران یاورانى نیست ./ ایه 191 سوره ال عمران
و ...فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لاَ أُضِیعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنکُم مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى بَعْضُکُم مِّن بَعْضٍ فَالَّذِینَ هَاجَرُواْ وَأُخْرِجُواْ مِن دِیَارِهِمْ وَأُوذُواْ فِی سَبِیلِی وَقَاتَلُواْ وَقُتِلُواْ لأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَلأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ثَوَابًا مِّن عِندِ اللّهِ وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ / پس پروردگارشان دعاى آنان را اجابت کرد [و فرمود که] من عمل هیچ صاحب عملى از شما را از مرد یا زن که همه از یکدیگرید تباه نمى کنم پس کسانى که هجرت کرده و از خانه هاى خود رانده شده و در راه من آزار دیده و جنگیده و کشته شده اند بدی هایشان را از آنان مى زدایم و آنان را در باغهایى که از زیر [درختان] آن نهرها روان است درمى آورم [این] پاداشى است از جانب خدا و پاداش نیکو نزد خداست / ایه 195 سوره ال عمران
شایسته است جناب دکتر سروش و یا دوستانی که تئوری ایشان را دربست مور تایید قرار می دهند مرجع ضمائر متکلم وحده در افعال " لاَ أُضِیعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنکُم " و.".لأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ " و ... وَلأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ...را در این ایه نشان بدهند .
به نظرم این بار تمسک به خطاب های شاعرانه سعدیا و حافظا در اشعار سعدی و حافظ نیز که لایتجسبک برای توجیه تکرار بیش از 300 قل در قران مورد استناد ایشان قرار گرفته هم برای برگرداندن مرجع این ضمائر متکلم وحده به پیامبر (ص)کاری از پیش نخواهد برد. والله اعلم بالصواب

رویا بودن قرآن

شب گذشته اولین قسمت مناظره اقای دکتر عبدالکریم سروش و اقای مهندس عبدالعلی بازرگان از شبکه بی بی سی فارسی برنامه پرگار پخش شد . با اینکه قرار است این مناظره در جلسه ای دیگر ادامه داشته باشد و علی القاعده هر نوع قضاوت در این مورد ممکن است زود هنگام و یا پیشداوری محسوب شود اما بنده بلحاظ مطالعه اثار و شنیدن ادله هر دو بزرگوار و مشاهده برنامه اخیر تصور می کنم اخلاقا مجاز به اظهار نظر می باشم.
به نظرم ورود به جزئیات مطالب و داوری و نقد نظریات جناب سروش به نحو تفصیل خارج از حوصله و قد و قواره یک پست در صفحه فیسبوک است لذا مطالبم را در چند بند خلاصه کرده و توضیحات بیشتر را انشاء الله در آینده و در قالب کامنت پی خواهیم گرفت.
1- به نظر بنده در این مناظره جناب دکتر سروش در رعایت اصول اخلاقی و احترام به مجری محترم برنامه آقای داریوش کریمی که مانند همیشه با متانت سوالات خود را در مورد اشکالات این تئوری مطرح می نمودند قصور داشته از نحوه برخورد جناب دکتر سروش بوی نوعی غرور و تبختر به مشام می رسید 2- صرفنظر از نحوه پاسگویی جناب دکتر سروش به انتقادات و سوالات طرح شده از جانب مهندس بازرگان و جناب کریمی متاسفانه در بیانات ایشان هیچ برهانی برای اثبات تئوری خود شنیده نمی شود و فرمایشات ایشان در این برنامه صرفا ادعاهای بی دلیلی است که ان را مسلم می دانند و به تعبیر دیگر در واقع دلیل ایشان عین ادعاست. 3- جناب دکتر سروش از نحوه نزول وحی بر پیامبر(ص) گفت واینکه ایشان در آن احوال دچار دگرگونی و تحولات سنگین فیزیکی میشود مطلبی که در عین حال که در روایات صحیح در کتب معتبر آمده هیچ دلالتی بر مدعای جناب سروش در خواب و رویا بودن قرآن ندارد. 4- اینکه شعرایی مانند حافظ و سعدی بر سبیل وصف حال اشعاری مانند سعدیا مرد نکو نان نمیرد هرکز و یا ....حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی ..توجیهی است که جناب دکتر سروش برای وجود بیش از 300 ایه قران که با فعل امر قل به پیامبر دستور می دهد تا آنچه به او وحی شده به مردم اعلام کند می آورد حال آنکه قرآنی که خود رادر این کتاب مبین و مبین معرفی کرده دامنش را از هر گونه اتهام و نسبت شعر مبرا می داند ....وما علّمناه الشعر وما ینبغی له إن هو إلا ذکرٌ وقرآن مبین 5- همانطور که گفته شد جناب دکتر سروش به هیچ یک از نقد های تئوری رویاهای رسولانه پاسخ صریح و روشن نمی دهد و متاسفانه جناب مهندس بازرگان هم برغم طرح سوالات مهم و پاسخ اشکالات جناب دکتر سروش به تلقی مسلمانان از فران که از طریق فرشته وحی و روح الامین بر قلب رسول خدا نازل شده و ایات فراوان قرانی در این مورد ...نزل به الروح الأمین علی قلبک لتکون من المنذرین بلسان عربی مبین...از پیگیری پاسخ به این پرسش ها جدیت لازم را نشان نمی دهند. 6- این سوال جناب کریمی در مورد اینکه اگر تمام ایات قران رویاهای پیامبر است چطور مواردی در قران که وصف خواب ایشان و یا طرح خواب های انبیای دیگر مانند ابراهیم و یوسف علیهم السلام است به صراحت خواب توصیف شده هم چنان از طرف جناب دکتر سروش بی پاسخ ماند و همانطور که گفته شد در چند مورد بدون رعایت موازین اخلاقی جناب دکتر سروش سوال ایشان را ناشی از عدم فهم مطلب تلقی نمود. 7- تئوری رویای رسولانه جناب دکتر سروش بیش و پیش از اینکه متکی به دلیل باشد ناشی علت وبه تعبیر ایشان تناقضاتی است که عقل بشری از فهم آن عاجز است.جناب دکتر سروش مدعیاست مسئله جبر و اختیار به شکل تناقض آمیز در قران آمده و نظریه کلام شیعی در این مورد مبنی بر لا جبر و لا تفویض بل امر بین امرین در حقیقت استخوان در زخم است در صورتیکه برغم تناقضات ظاهری ایات قران در این مورد جمع ایات قران از نظر اهل فن ابهامی برای فهم این قضیه در بین پیروان باقی نگذاشته است. 8- به نظر بنده دکتر عبد الکریم سروش در طرح تئوری رویاهای رسولانه برای فراراز سرگردانی و چاله چوله های سوالات بی پاسخ فلسفی و ناتوانی عقل بشری در فهم بسیاری از گزاره های قرانی بجای اقرار به عدم تکافوی ابزار شناخت انسان در درک همه حقایق هستی تلاش می کند تا با فروکاستن این حقایق به خواب و رویا برای دفاع در مقابل منطق امثال آن جراح مشهور که معتقد بود تا در زیر چاقوی جراحی خود خدا را احساس نکند باور نخواهد کرد مفری بیابد غافل از اینکه این تقلا برای بیرون آمدن از این سنخ از چاله ها تنها در غلطیدن در چاهی است که نییجتا موجب بی اعتباری تمامیت حقیقت دین است. 9- شایسته بود جناب دکتر سروش برای اثبات تئوری رویاهای رسولانه که به اعتقاد ایشان تنها با این تئوری می توان معضلات و تناقضات قران را حل کرد با طرح چند نمونه از این تناقضات و رویاهای پیامبر (ص) به تعبیر وتاویل و خوابگذاری آن می پرداختند و یا در صورت عجزاز تعبیر و تاویل, تکلیف مسلمانان را با این خواب های اشفته که قرار است در آخرت حجت خداوند بر بندگان باشد روشن می فرمودند.

دانستنی های شغل سردفتری

موقعیت اجتماعی مناسب و درآمد نسبتا بالا و جاذبه های دیگری مانند زمینه های فراوان برای انجام پژوهش های علمی و کسب تجربیات کاربردی علم حقوق و ارتباط نزدیک با طبقات مختلف مردم و ...موجب شده تا بسیاری از فارغ التحصیلان رشته حقوق و سایر رشته های مرتبط در بین مشاغلی مثل قضاوت وکالت بیشتر سودای این حرفه را در سر داشته باشند.

شرایط احراز سردفتری اسناد رسمی

در ماده 6 قانو ن دفاتر اسناد رسمی آمده است :

اشخاص زیر را می‌توان به سردفتری دفترخانه اسناد رسمی تعیین نمود.

1 - اشخاصی که دارای لیسانس حقوق در رشته قضایی یا منقول از دانشکده الهیات یا

دانشکده سابق معقول و منقول باشند.

2 - کسانی که دارای دو سال سابقه خدمات قضایی یا وکالت پایه یک دادگستری باشند.

3 - سایر لیسانسیه‌ها به شرط داشتن سه سال سابقه دفتریاری.

4 - اشخاصی که از مراجع مسلم دارای تصدیق اجتهاد طبق آیین‌نامه‌ای که به تصویب

وزارت دادگستری می‌رسد باشند.

5 - دفتریارانی که دارای گواهی قبولی امتحان مخصوص سردفتری و دفتریاری موضوع شق سوم ماده 10 قانون دفتر اسناد رسمی مصوب 1316‌باشند به شرط داشتن پنج سال سابقه (در حال حاضر مفاد این بند منتفی است.)

دفتریاری.

6 - دفتریارانی که دارای دیپلم کامل متوسطه باشند به شرط داشتن هفت سال سابقه

دفتریاری اول.

7 - دفتریاران اول که در تاریخ تصویب این قانون شاغل بوده و 15 سال سابقه دفتریاری اعم از متناوب و مستمر داشته باشند.

ضمنا باید توجه داشت که تعداد دفاتر در هر شهر محدود می باشد و مطابق همین قانون ‌در شهرها برای حداقل هر پانزده هزار نفر و حداکثر بیست هزار نفر با توجه به آمار و درآمد حاصل از حق ثبت معاملات یک دفترخانه.‌شهرها و بخشهایی که جمعیت آنها کمتر از پانزده هزار نفر باشد یک دفترخانه خواهد داشت.

داوطلبانی که به هر علت اعم از عدم موفقیت در آزمون سردفتران و یا اعلام عدم نیاز سازمان ثبت به دفاتر جدید و غیره موفق به ورود به این حرفه نشوند می توانند از طریق ماده ۶۹ اقدام و با صلح حقوق از مجوز سردفتران بازنشسته و یا متوفای استفاده کنند.

البته ارزش ریالی امتیاز سردفتران به عوامل مختلفی مانند شماره دفترخانه به لحاظ قدمت, شهر و شهرستانی که دفترخانه در آنجا تاسیس شده و رونق معاملات و ...متغیر می باشد پیشاپیش ورود علاقمندان شغل سردفتری را به جمع همکارانم تبریک گفته و برای ایشان ارزوی موفقیت می کنم.

محکم و متشابه

هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ ۖ ...آیات متشابه آنهایی است که مراد خدا از آنها روشن و قطعی نیست و تمیز داده نمی شود ...اگر متشابهات نبود قرآن پیوسته تازه بودن خود را از دست می داد مثلا اگر شخصی داستان جنگ چالدران را که میان قواء شاه اسماعیل صفوی و سلطان سلیم عثمانی اتفاق افتاد بخواند دفعه اول کاملا شیرین و دلچسب خواهد بود , دفعه دوم کمتر از دفعه اول و در دفعه سوم دیگر احتیاج بخواندن نخواهد داشت و خواهد که کتاب آن را بفروشد...
اگر (قرآن) همه اش محکم و واضح الدلاله بود موقعیت خود را از دست می داد اینکه قران با این همه تفاسیر و مباحث در هر عصر احتیاج به تفسیر دارد و ایات آن پیوسته معرکه الاراء و مورد بحث و تبادل نظر است.
در اثر وجود متشابهات است این ایات چند بعدی و حتی پنج بعدی و ده بعدی است که قرآن را زنده نگه داشته و پیوسته مطرح انظار نموده است !!!( قاموس قرآن / تالیف سید علی اکبر قرشی / جلد 4 - ص 2 / دار الکتب اسلامی )

این هم نمونه ای از آرای پانزده گانه مورد اشاره جناب آقای عبد الکریم سروش در مورد آیات محکم و متشابه از دیدگاه عالم و مجتهد بزرگ معاصر ایه الله سید علی اکبر قرشی که موجب شده ایشان ادله کسانی را که در پاسخ اشکالات و شبهات مطرح شده به قرآن به این ایات استناد می کنند کافی ندانسته و راه حل را در ارجاع قران به خواب و رویای پیامبر جستجو نمایند .
واقعیت این است که در فرض صحت چنین توصیفاتی از ایات محکم و متشابه بنده نوعی اگر بجای جناب دکتر سروش باشم عوض تلقی قران به عنوان خواب و رویا بلکل دست از قران شسته و قید مسلمانی را می زنم .
اخر این چه کتابی است که از یک طرف خود را نور ,مبین , مبین, فرقان , کتاب آسان, هدایت برای مردم و ...معرفی می کند و از طرف دیگر برای اینکه تر و تازه بماند و معرکه الاراء و نظرات باشد و مردم با یک بار خواندن آن معانی اش را در نیابند و آن را نفروشند مراد خود را از نزول آن ایات روشن و قطعی بیان نکند و در لابلای ایات دیگر مخفی کند ! حاشا و کلا که این چنین باشد.

دکتر سروش: دعا فاقد هرگونه دلیل عقلی و فلسفی است

یکی از پر مناقشه ترین موضوعات فلسفه الهیاتی وکلامی مسئله دعاست که جناب دکتر سروش منکر هرگونه دلیل فلسفی و عقلانی برای آن است.
این در حالی است که در ادیان ابراهیمی علی العموم و در قران بطور خاص بر مسئله دعا تاکید و حتی عدم دعا و نیایش به پروردگار موجب بی اعتنایی خداوند به بندگان و گرفتار شدن آنان به کیفر الهی شناخته شده است.
توجیه دکتر سروش مبنی بر برقراری رابطه معنایی بجای رابطه علی بین دعا و استجابت ان در مواردی که خواسته بندگان با دعا محقق می شود موضوعی است که به نظرم بجای روشنایی و نور افکنی برابهام قضیه افزوده است.

پ.ن
قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزَامًا / بگو اگر دعاى شما نباشد پروردگارم هیچ اعتنایى به شما نمى ‏کند در حقیقت‏ شما به تکذیب پرداخته‏ اید و به زودى [عذاب بر شما] لازم خواهد شد
( سوره فرقان / ایه 77 )

نقدی دیگری به تئوری رویای رسولانه با سنجه قرآن

اگر سماجت آن است که در آنچه درست است و یاحداقل آن را درست می پنداری پا فشاری کنی بنده آدم سمجی هستم و الا یکدندگی و لجاجت مطلب دیگری است و بنده هم حتی المقدور تلاش می کنم در برابر حق متواضعانه تسلیم شوم .
پرسش : جناب دکتر سروش بر پایه تئوری رویای رسولانه ایات قران را رویاهای محمد (ص) توصیف می کند و معتقد است فهم ایات نیازمند تاویل است .
قران کریم در چند موضع مشرکان و کسانی را که نبوت او را مورد انکار قرار می دادند به آوردن سخنی مانند قران دعوت کرده که به آن در اصطلاح تحدی ( مبارزه طلبی)گفته می شود.
مانند این ایه :
فَلْیَأْتُوا بِحَدِیثٍ مِثْلِهِ إِنْ کَانُوا صَادِقِینَ / پس اگر راست مى‏ گویند سخنى مثل آن بیاورند (سوره طور آیه 34)
با توجه به ایه بالا جناب دکتر سروش و یا هر یک از طرفداران تئوری ایشان باید به این پرسش پاسخ روشنی بدهند که در صورت تلقی ایات قران به مثابه رویا چه اثری بر این تحدی های متعدد قران بار خواهد شد ؟

به تعبیر ساده تر آیا کافی نیست تا منکران نبوت هم با فرض رویا بودن وحی در مقابل این تحدی قران ادعا کنند که اگر این رویاها را به ذلیل اینکه تنها او مشاهده کرده و کس دیگری نمی تواند مانند آنها را مشاهده کند , گواه صداقت او بدانیم ما هم می توانیم ادعا کنیم چون ما هم در عالم خواب رویاهایی می بینیم که احدی مانند آن را نمی تواند بیاورد در نتیجه انچه ما نیز در عالم خواب می بینیم همان وحی است ؟!

اجاره اماکن مسکونی واستفاده تجاری مورد مطالعه

نقد ونظر مجموعه مطالعات موردی نام سری کتاب های تازه ای است که اخیرا با عناوین مختلف در مسایل حقوقی جزایی و... از سوی معاونت محترم آموزش قوه قضاییه گرد آوری و تدوین شده است.

ارتباط بین نظریه ودکترین ونیازهای علمی کارقضایی وتعامل بین منابع حقوق از اهداف اصلی گردآورنده می باشد. نگارنده با آرزوی توفیق برای ایشان و به پاس این اقدام شایسته به بررسی یکی از قضایایی که درجلد اول این مجموعه تحت عنوان اجاره اماکن مسکونی واستفاده تجاری مورد مطالعه وتحلیل واقع شده است می پردازد.

دانستنی های رابطه مالک و مستاجر 

 توصیف قضیه

توصیف وتحلیل موضوع به حکایت مولفین محترم مجموعه عینا به شرح ذیل است: خواهان دعوی تخلیه ید به طرفیت خوانده طرح و اقامه می کند و مستند خود را کپی مصدق سند مالکیت به شماره .......وکپی مصدق اجاره نامه ( مقالات مرتبط با اجاره نامه - سوالات مرتبط با اجاره نامه ) .......قرار می دهد. خلاصه اد عای خواهان آن است : آپارتمانی که دارای پروانه مسکونی است به موجب قرارداد دو ساله به عنوان دفتر به مستاجر ( مقالات مرتبط با مستاجر - سوالات مرتبط با مستاجر )  واگذار کردم درمتن اجاره نامه قید شده است که مستاجر وجهی به عنوان سرقفلی ( مقالات مرتبط با سرقفلی - سوالات مرتبط با سرقفلی )  به من نپرداخته است وحق مطالبه آن را هم نخواهد داشت اما در عمل مستاجر از آن محل هم به عنوان دفتر فروش قطعات خودرواستفاده می کرد حال مدت اجاره پایان یافته تقاضای تخلیه دارم. خوانده در مقام دفاع می گوید: صفحه2 قرارداد اجاره با خواهان در سال 1375 تنظیم شده و سال بعد آن را تمدید کرد و برای من حق کسب و پیشه در این مکان ایجاد شده است و... سپس دادگاه بدوی با این استدلال که محل مورد اجاره دارای پروانه مسکونی است و اشتغال به امر فروش قطعات خودرو حتی با فرض داشتن پروانه کسب از اتحادیه بر خلاف مقررات شهرداری است و به محل مسکونی عنوان محل کسب و پیشه یاتجارت نخواهد بخشید و برای مستاجر محل علی رغم فعالیت چند ساله حقی به عنوان کسب و پییشه یا تجارت ایجاد نمی کند و از آن جا که اصولا خوانده به خواهان سر قفلی  ( مقالات مرتبط با سرقفلی - سوالات مرتبط با سرقفلی ) نپرداخته است و از طرفی مدت اجاره پایان یافته حکم به تخلیه عین مستاجره صادر می کند با تجدید نظر خواهی خوانده پرونده در دادگاه تجدید نظر استان مورد رسیدگی قرار می گیرد که نتیجه آن تایید رای دادگاه بدوی است.

حد و مرز و مسئولیت های مستاجر  - بررسی اختلافات موجر و مستاجر - قرارداد اجاره چگونه ختم به خیر کنیم ؟

تحلیل قضیه از دیدگاه گروه اظهار نظر

 آرای صادره از محاکم بدوی و تجدید نظر خلاف موازین اصدار یافته است زیرا: اولادر این پرونده قرارداد اجاره بین اصحاب دعوی قبل از سال 1376 تنظیم شده است وبرابر ماده 1 قانون روابط موجر و مستاجر 1376 که مقرر داشته است: از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون اجاره کلیه اماکن اعم از مسکونی تجاری محل کسب و پیشه اماکن آموزشی خوابگاه های دانشجویی و ساختمان های دولتی و نظایر آن که با قرارداد رسمی یا عادی منعقد می شود تابع مقررات مندرج در این قانون و شرایط مقرر بین مو جر( مقالات مرتبط با موجر - سوالات مرتبط با موجر ) و مستاجر خواهد بود.قرارداد مربوطه مشمول این قانون صفحه3 نخواهد شد وحتی تمدید آن در زمان حکومت قانون سال 1376 کسب پیشه که با گذشت زمان وفعالیت مستاجر ( مقالات مرتبط با مستاجر - سوالات مرتبط با مستاجر )  در امور تجاری و در نتیجه رونق آن مکان همراه است ندارد ومستاجر هنگام تخلیه استحقاق دریافت حق کسب و پیشه را خواهد داشت وعدم دریافت وجه به عنوان سر قفلی ( مقالات مرتبط با سرقفلی - سوالات مرتبط با سرقفلی ) از سوی موجر و این که حق سرقفلی با حق کسب وپیشه متفاوت می باشد و ایجاد هریک متفاوت با دیگری است در این پرونده برای مستاجر حقی به وجود می آورد که دادگاه باید آن را در نظر می گرفت. زیرا با توجه به ماده 30 قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1356 استحقاق مستاجر در مطالبه حق کسب و پیشه برابر تبصره 2 ماده 19 قانون مزبور پایدار شده است . نقد آرای دادگاه هر چند اینجانب با رای دادگاه بدوی که به تایید دادگاه تجدید نظر استان نیز رسیده است بلحاظ نتیجه آن موافق می باشم لکن بنظر می رسد استدلال محکمه ازحیث مبانی مخدوش است با این توضیح که اساس رای دادگاه بر این پایه قرار دارد که چون مورد اجاره فاقد کاربری تجاری است و اشتغال مستاجر در عین مستاجره خلاف مقررات شهرداری می باشد لذا به علت بی حقی خوانده نسبت به حق سرقفلی تقاضای تخلیه موجه می باشد.در صورتی که مقررات شهرداری دارای ضمانت های اجرایی خاص خود بوده و این مقررات ارتباطی با قوانبن موجر ومستاجر که اختصاص به روابط بین موجر و مستاجر است ندارد.

چگونگی تخلیه ملک در صورت مقاومت مستاجر - اختلافات موجر و مستاجر از دریچه قانون 

 نقد دیدگاه گروه اظهار نظر

 همانگونه که گفته شد ارای صادره از سوی دادگاه های بدوی و تجدید نظر بلحاظ نتیجه صحیحا صادرشده است مع الوصف ان چه از نظر محاکم یاد شده و هم چنین گروه محترم اظهار نظر مغفول واقع شده ان است صفحه 4 که به حکایت گردش کار : اولا: قرارداد اجاره بین طرفین قضیه بعد از تصویب ماده واحده قانون الحاق یک ماده به قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1365 منعقد شده ه است. ثانیا : قرارداد اجاره در قالب یک سند رسمی تنظیم گردیده است. ثالثا: در سند اجاره عدم دریافت سر قفلی ( مقالات مرتبط با سرقفلی - سوالات مرتبط با سرقفلی ) از طرف مستاجر ( مقالات مرتبط با مستاجر - سوالات مرتبط با مستاجر ) صراحتا قید شده است. بنا بر مراتب یاد شده واحراز شرایط فوق و با عنایت به ماده واحده مذکور که اعلام داشته است: :از تاریخ تصویب این قانون کلیه اماکن استیجاری که با سند رسمی با یا بدون سند رسمی بدون دریافت هیچگونه سر قفلی و پیش پرداخت به اجاره واگذارمی شود در راس انقضا مدت اجاره مستاجر موظف به تخلیه آن می با شد مگر آنکه مدت اجاره با توافق طرفین تمدید شود.... رای دادگاه منصرفا ازمبانی و استدلال های استنادی آن صائب به نظر می رسد. بدیهی است حق درخواست تخلیه از سوی مستاجر به استناد ماده واحده یاد شده برغم اعتقاده گروه اظهار نظر منافاتی با عدم استحقاق مستاجر به حق سرقفلی ندارد زیرا ماده واحده به تصویب شورای نگهبان رسیده و ان شورا نیز بارها بر نظر خود برعدم استحقاق مستاجر در اینگونه قراردادها به دریافت سر قفلی ( مقالات مرتبط با سرقفلی - سوالات مرتبط با سرقفلی ) تاکید نموده است.

پی نوشت :

عنوان : مطالعه موردی مسایل حقوقی جلد1 (روابط موجر ومستاجر) گرد آوری و تدوین: معاونت آموزش قوه قضاییه ناشر: انتشارات جاودانه چاپ اول 1378

نویسنده :پرویز رضایی